Choroby genetyczne, GMO, terapie fagowe, genetyka zwierząt


Bitechnologia - teraźniejszość i przyszłość

Choroby genetyczne, GMO, terapie fagowe, genetyka zwierząt

Choroby genetyczne człowieka, postępy w ich wykrywaniu i terapii; organizmy modyfikowane genetycznie (GMO); możliwości terapii fagowej, czy wreszcie rola genetyki w nowoczesnym rolnictwie i hodowli zwierząt - to tylko część tematów, których będzie można wysłuchać na II Polskim Kongresie Genetyki, który rozpoczął się w Warszawie. Impreza potrwa do 20 września.

Na konferencji prasowej zapowiadającej to wydarzenie przewodniczący Polskiego Towarzystwa Genetyki Człowieka prof. Tadeusz Mazurczak podkreślił, że kongres będzie okazją do prezentacji najnowszych osiągnięć w dziedzinie genetyki człowieka, dotyczących zarówno podłoża wielu chorób dziedzicznych i cywilizacyjnych; jak i nowoczesnych możliwości ich diagnostyki, czy postępów w ich leczeniu.

"Nie ma specjalności lekarskiej, która nie zajmowałaby się schorzeniami uwarunkowanymi genetycznie, nie ma też choroby, w której rozwoju nie brałyby czynniki genetyczne. Jest to fakt, który nie zawsze uświadamiają sobie nawet wyspecjalizowani pracownicy służby medycznej" - podkreślił prof. Mazurczak.

Według badacza, głównym beneficjentem postępów biologii molekularnej, w tym genetyki, jest człowiek. Dynamiczny rozwój tej dziedziny sprawia, że obecnie medycyna staje się coraz bardziej medycyną molekularną, a podejście do pacjenta nabiera coraz bardziej indywidualnego charakteru. W przyszłości to właśnie indywidualny zapis informacji genetycznej będzie coraz silniej wpływał na sposób leczenia danego chorego, podkreślił genetyk.

Jak wymienił prof. Mazurczak, podczas kongresu odbędzie się kilka sesji dotyczących genetyki człowieka, w tym sesja na temat ciliopatii, czyli uwarunkowanych genetycznie chorób związanych z zaburzeniami funkcji rzęsek (struktur obecnych np. na komórkach układu oddechowego, czy moczowego). Zalicza się tu m.in. mukowiscydozę oraz pierwotną dyskinezę rzęsek. Będzie też można posłuchać na temat nowotworów dziedzicznych, genetycznego podłoża chorób neurologicznych, np. padaczki, autyzmu.

Wśród tematów dotyczących genetyki mikroorganizmów, prof. Grzegorz Węgrzyn z Uniwersytetu Gdańskiego wymienił m.in. zagadnienia związane z bakteriofagami, czyli wirusami atakującymi bakterie. Mogą one odgrywać zarówno negatywną, jak i bardzo pozytywną rolę w medycynie. Z jednej strony, okazuje się, że bardzo wiele toksyn produkowanych przez bakterie chorobotwórcze pochodzi od bakteriofagów. Przykładem są tu enterokrwotoczne szczepy Escherichia coli, powodujące poważne zapalenia jelita grubego.

Z drugiej strony, bakteriofagi mogą być wykorzystywane w leczeniu trudnych infekcji, jako alternatywa dla antybiotyków. Jest to bardzo istotne ze względu na stale rosnącą liczbę szczepów bakteryjnych opornych na terapię antybiotykową. Jak przypomniał prof. Węgrzyn, polscy naukowcy mają bardzo dobre osiągnięcia na tym polu. We Wrocławiu działa Ośrodek Terapii Fagowej - jedyny w Unii Europejskiej i jeden z dwóch ośrodków tego typu na świecie.

Jak zapowiedział prof. Marek Świtoński z Akademii Rolniczej w Poznaniu, na kongresie można też będzie posłuchać o wykorzystaniu technik molekularnych w hodowli zwierząt udomowionych, w tym gospodarskich. Chodzi tu zarówno o modyfikacje, które poprawiają wartość hodowlaną zwierząt, np. pozwalają uzyskać krowy dające więcej mleka, ale też o wykorzystanie genetyki do oceny tej wartości. Genetyk podkreślił, że poznanie sekwencji genomu wielu zwierząt laboratoryjnych i domowych, szczególnie psa, umożliwia poszukiwanie genetycznego podłoża różnych schorzeń gnębiących ludzi oraz opracowanie nowych metod ich terapii.

Genetyka zwierząt obejmuje też zagadnienie modyfikacji genetycznych, które pozwolą wykorzystywać zwierzęta, jako dawców organów dla ludzi. Największe nadzieje wiązane są tu ze świnią. Badania nad tym są prowadzone również w Polsce, m.in. przez genetyków z Poznania.

Spośród tematów dotyczących genetyki roślin prof. Stefan Malepszy ze Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego (SGGW) zwrócił uwagę na problematykę komórek macierzystych roślin oraz wykorzystanie zjawiska interferencji DNA w uzyskiwaniu roślin warzywnych opornych na nicienie - jeden z najgorszych szkodników upraw.

Bardzo ważnym zagadnieniem, któremu poświęcona będzie jedna sesja kongresu jest unijny projekt EuroGentest, którego celem jest pomoc w poprawie i ujednoliceniu standardów różnych testów genetycznych w krajach UE. Polska jest pierwszym krajem, w którym szerokiemu gronu genetyków zostaną przedstawione dokumenty zawierające zalecenia na temat tych testów, ich jakości i użyteczności, poradnictwa genetycznego, informacji należnej pacjentom i ich rodzinom. Zalecenia zostały opracowane przez międzynarodowe gremium ekspertów.

Według przewodniczącej komitetu organizacyjnego kongresu prof. Moniki Rakoczy-Trojanowska z SGGW, udział w wydarzeniu zapowiedziało ponad 650 specjalistów z polskich i zagranicznych ośrodków badawczych. Co ciekawe, ponad 70 proc. z nich stanowią kobiety.

Dzięki uprzejmości: PAP Nauka w Polsce

Następny artykuł

Poprzedni artykuł